Diagnoza astmy

Rozpoznania astmy najczęściej nie jest trudne. Najczęściej wystarczy przeprowadzenie dokładnego wywiadu z chorym. Lekarz musi bardzo dokładnie wypytać chorego o wszystkie szczegóły towarzyszące napadom duszności. W następnej kolejności dokonuje się osłuchiwania płuc i serca, czasem pobiera również krew na badania laboratoryjne.
Podstawowym badaniem w przypadku diagnozy astmy jest test czynności płuc przy pomocy spirometru.

Aparat w czasie badania rejestruje sprawność oskrzeli i płuc na podstawie wykonywanych wdechów i wydechów .
Podczas badania spirometrycznego mierzy się dwie podstawowe wielkości: pierwsza z nich to tzw. pojemność życiowa. Jest to ilość powietrza, jaką chory potrafi wydmuchać z płuc, po uprzednim maksymalnie głębokim nabraniu powietrza. W czasie tego pomiaru oddycha się powoli, równomiernie, za to jak najgłębiej. Drugą wielkością jest tzw. objętość pierwszosekundowa, czyli ilość powietrza, jaką chory jest w stanie usunąć z płuc w ciągu pierwszej sekundy wydechu. Przy tym pomiarze należy wykonać wydech tak silnie i szybko, jak tylko to możliwe.

W rozpoznaniu astmy pomocna jest głównie objętość pierwszosekundowa. Jest oczywiste, że przez zwężone oskrzela nie przepłynie tyle powietrza w ciągu sekundy, ile przez zdrowe. Objętość powietrza, jaka opuszcza płuca w czasie pierwszej sekundy wydechu u astmatyka jest znacznie mniejsza niż u osoby zdrowej.

Podejrzenie astmy można potwierdzić wykonując tzw. próbę rozkurczową. Zakładając po badaniu wstępnym, że oskrzela są zwężone, podaje się choremu wziewnie betamimetyki i badanie powtarza się po upływie 10-15 minut. Jeśli objętość pierwszosekundowa zwiększyła się w stosunku do pierwszego badania o przynajmniej 15% to znaczy, że istniał typowy dla astmy skurcz mięśni oskrzeli, który ustąpił po podaniu leku.

W specjalistycznych klinikach istnieją urządzenia, służące do bardziej dokładnych i kompleksowych pomiarów czynności płuc. Jednym z nich jest tzw. pletyzmograf całego ciała. Przy pomocy techniki opierającej się na umieszczeniu osoby badanej w kabinie przypominającej budkę telefoniczną dokonuje się m.in. pomiaru tzw. oporu oddechowego, to jest oporu, jaki stanowią oskrzela dla przepływu powietrza do płuc.
Niekiedy dokonuje się pobrania krwi z płatka ucha lub z tętnicy. Pozwala to na zmierzenie zawartości tlenu i dwutlenku węgla we krwi krążącej. Stosunek ilości tlenu do dwutlenku węgla zawartego we krwi daje lekarzowi dodatkowe informacje na temat ograniczenia wymiany gazowej między płucami a środowiskiem zewnętrznym.