Zarówno niedobór jodu jak i jego nadmiar może być niebezpieczny dla zdrowia. Krajowy Konsultant w dziedzinie toksykologii dr n. med. Piotr Burda ostrzega, że nawet jednorazowe przedawkowanie jodu może być groźne dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku dzieci. W Polsce z uwagi na jodowanie soli spożywczej problem niedoboru jodu praktycznie nie występuje.
Jod to połyskliwa, niebiesko-czarna substancja krystaliczna. Jako jedyny pierwiastek przechodzi w procesie sublimacji bezpośrednio ze stanu stałego do stanu gazowego.W naszym ustroju znajduje się od 15 do 30 mg jodu, z czego 2/3 znajduje się w tarczycy, gdzie jest niezbędny do produkcji hormonów tyroksyny i trijodotyroniny – niezwykle istotnych dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jod dostarczony z żywności jest przetwarzany przez tarczycę – wówczas uwalnia się wolny rodnik – nadtlenek wodoru, którego nadmiar neutralizowany jest przez selen. Przy zbyt dużej ilości jodu nadwyżki nadtlenku wodoru uszkadzają tarczycę. Jak wykazują badania, wysokie dawki jodu mogą wywołać chorobę Hashimoto. Zatem osoby stosujące suplementację jodu za namową osób bez wykształcenia medycznego mogą początkowo odczuwać przypływ energii, który związany jest jednak z niszczeniem tkanek tarczycy i przechodzeniem hormonów do krążenia. Po niedługim czasie pojawiają się symptomy takie jak zmęczenie, niepokój czy nerwowość. Dlatego stosowanie jodu zawsze należy poprzedzić konsultacją z lekarzem, który na podstawie naszych wyników badań oraz stanu zdrowia rzetelnie oceni zapotrzebowanie naszego organizmu na ten składnik.
Przekroczenie dopuszczalnej dawki jodu w organizmie może skutkować uaktywnieniem się tarczycy – doprowadzeniem do jej nadczynności. Sama nadczynność tarczycy może stanowić zagrożenie dla życia – szczególnie dotyczy to osób z chorobami układu krążenia.
Niestety pseudonaukowe brednie bywają groźne zwłaszcza, że początkowo stosowanie jodu u niektórych powoduje lepsze samopoczucie, ale przy dalszym stosowaniu pojawia się osłabienie siły mięśniowej, spowolnienie psychoruchowe i bradykardię (spowolnionej akcji serca).
Nieuzasadnione i nadmierne zastosowanie jodu może doprowadzić do rozwoju efektu Wolffa-Chaikoffa, który powoduje unieczynnienie białka zwanego tyreoperoksydazą oraz upośledzenie produkcji T3 i T4, a tym samym – niedoczynność tarczycy. U niektórych z kolei podaż jodu może wywołać odmienny efekt, tzw. Jod-Basedow czyli nadczynność.
W niektórych przypadkach istnieje ryzyko wywołania trądzika jodowego – opornego na leczenie – alergii miejscowej bądź uogólnionej.